دلایل افت رتبه سایت در گوگل و نحوه حل آن
تصور کنید یک روز از خواب بیدار شدهاید، روز کاریتان را شروع کردهاید و با بررسی وضعیت رتبه صفحات سایت در گوگل سرچ کنسول یا سایر ابزارهای سئو متوجه میشوید که صفحاتی که با زحمت بسیار، در گوگل رتبه کسب کرده بودند در بین ۱۰ رتبه یا حتی صد رتبه اول گوگل نیستند و اثری از آنها در صفحه نتایج جستجوی گوگل نیست.
اگر متخصص سئو یا صاحب یک کسب و کار هستید و کسب و کار شما متکی بر ترافیک ورودی از گوگل است، روبرو شدن با افت رتبه سایت در گوگل یکی از مسائلی است که میتواند نگرانتان کند.
نوسانات رتبه سایت در گوگل، بخشی طبیعی از عملکرد موتور جستجوی گوگل و سئوی سایت است، اما از اتفاقاتی است که باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد و لازمه آن صبر، دقت و پرهیز از اقدامات هیجانی است.
متاسفانه راهکار یکسانی برای حل مشکل افت رتبه سایت در گوگل برای همه سایتها وجود ندارد و افت ناگهانی و شدید رتبه در گوگل، نوک کوه یخ است و دلایل بسیاری میتواند داشته باشد.
در این مقاله قصد داریم تا به بررسی دلایل مختلف افت ناگهانی رتبه سایت در موتور جستجوی گوگل بپردازیم تا به شما کمک کنیم تا با انجام اقدامات سنجیده، مجددا رتبه سایتتان را در گوگل افزایش دهید.
نحوه بررسی افت رتبه ناگهانی سایت در گوگل
کاهش رتبه سایت در گوگل میتواند ناشی از فاکتورهای مختلفی نظیر تغییرات محتوا، آپدیتهای الگوریتم گوگل، بروز مشکلات فنی در سایت، عملکرد بهتر رقبا، تغییرات چیدمان صفحات نتایج جستجو و یا جریمه شدن توسط گوگل (Penalty) باشد.
در این قسمت ما چک لیستی از اقداماتی که باید برای بررسی دلایل کاهش رنک سایت در گوگل انجام دهید گردآوری کردهایم.
۱- وحشت نکنید
اولین نکته در مواجهه با افت شدید رتبه سایت این است که نباید وحشت کنید. افت رتبه در گوگل برای همه وبسایتها اتفاق میافتد و بخشی از دنیای سئو است. اگر از ابزارهای ردیابی رتبه سایت استفاده میکنید ممکن است این ابزارها دچار خطا شده باشند و مشکل را بزرگنمایی کنند.
افت رتبه در گوگل در اغلب اوقات موقتی است و بدلیل تغییرات الگوریتم گوگل اتفاق میافتد و در روز بعدی رتبه سایت بازیابی میشود. بهتر است چند روزی صبر کنید و اگر رتبه سایت بازیابی نشد به فکر بررسی علت افت رتبه سایت در گوگل باشید.
۲- ترافیک ورودی و رتبه سایت را از طریق سرچ کنسول و گوگل آنالیتیکس بررسی کنید
بهتر است میزان افت ترافیک و رتبه سایت در گوگل را به دقت توسط گزارشها و نمودارهای گوگل سرچ کنسول و گوگل آنالیتیکس بررسی کنید.
با استفاده از فیلترهای موجود در ابزارهای آنالیز وب نظیر گوگل سرچ کنسول و گوگل آنالیتیکس وضعیت ترافیک ورودی از گوگل و رتبه صفحات مختلف سایت را در بازههای زمانی مختلف بررسی کنید.
اسکرین شات زیر از گوگل سرچ کنسول یک نمونه از کاهش شدید تعداد کلیک یک سایت در گوگل را نمایش میدهد.
۳- آخرین تغییرات در وبسایت را مرور کنید
تغییرات بزرگ در یک سایت میتواند باعث کاهش رتبه صفحات سایت شود. وقتی تعداد زیادی از صفحات سایت را به آدرسهای جدید مهاجرت میدهید، طراحی و قالب جدیدی را در سایت خود اعمال میکنید، تعداد زیادی از مطالب سایت را آپدیت میکنید، نوسان بزرگی را در رنکینگ صفحات در گوگل خواهید دید.
این اتفاق طبیعی است و تنها در صورتی که رتبههای شما به وضعیت قبلیشان برنگردند باعث نگرانی است. در این شرایط این اقدامات را برای بررسی ریشه تغییرات انجام دهید:
- از سایر اعضای تیم خود سوال کنید: از آژانس سئویی که روی سئوی سایت کار میکند یا سایر اعضای تیم مارکتینگ و سئوی خود درباره مهترین تغییراتی که اخیرا روی سایت اعمال شده سوال کنید. اگر از ابزارهای مدیریت پروژه نظیر ترلو، میزیتو و … استفاده میکنید بررسی آخرین فعالیتها میتواند به شما در شناسایی ریشه مشکل کمک کند.
- ابزارهای مونیتور سئوی خود را چک کنید: اگر از ابزارهای بررسی وضعیت سئوی آنپیج سایت استفاده میکنید، مونیتور کردن وضعیت سایت توسط این ابزارها یکی از سادهترین کارهایی است که میتوانید انجام دهید. تغییرات فنی معمولا بر رتبه کل سایت اثر گذارند و تغییرات محتوایی تنها بر رتبه صفحات مربوطه اثر دارند.
۴- مشکلات فنی در سایت را بررسی کنید
مشکلات فنی سایت از مهمترین دلایل افت رتبه سایت در گوگل است. در ادامه به چند مورد از متداولترین مشکلات مربوط به افت رتبه سایتها به دلایل مربوط به سئوی تکنیکال سایت میپردازیم.
تغییرات شدید در تعداد صفحات ایندکس شده
اگر سایت شما اخیرا دچار افت رتبه شده است بهتر است یه گزارش Indexing در گوگل سرچ کنسول سر بزنید. تغییرات شدید در تعداد صفحات ایندکس شده سایت خود گویای بروز مشکلات فنی در سایت است.
اگر بدون اینکه تغییری در دستورات فایل ربات سایت یا صفحات نو-ایندکس شده داده باشید و تعداد صفحات ایندکس شده تغییرات زیادی داشته باشند، بهتر است وضعیت سایت را از نظر فنی بررسی کنید.
اگر تعداد صفحات ایندکس شده افزایش ناگهانی داشتهاند، این احتمال وجود دارد که صفحات کم ارزش زیاد در دسترس گوگل قرار گرفته و گوگل اقدام به ایندکس آنها کرده است.
وجود مشکل در خزش و بازگردانی https status code نادرست
اگر تعداد صفحات ایندکس شده کاهش ناگهانی داشتهاند ممکن است صفحات دارای خطای ۴۰۴، ریدایرکت شده، یا خطای سرور (500) افزایش پیدا کرده باشند. برای بررسی این خطاها میتوانید به گزارش crawl stats در گوگل سرچ کنسول بروید.
- باید وضعیت http status code سایت را بررسی کنید. آیا صفحاتی که باید ایندکس شوند https status 200 را برمیگردانند و ریدایرکتهایی که قبلا اعمال شده کار میکنند؟ برای بررسی https status code میتوانید از افزونه redirect path استفاده کنید.
وجود مشکل در تگ کنونیکال و meta robots tag
باید بررسی کنید که تگ کنونیکال نمایش داده شده در کد صفحه درست باشد. همچنین صفحات سایت با استفاده از meta robots tag نو-ایندکس نشده باشند.
برای بررسی این موضوع میتوانید از افزونه seo meta 1 click استفاده کنید.
استفاده از دستورات اشتباه در فایل robots.txt
اگر اخیرا دستورات موجود در فایل ربات سایت را تغییر دادهاید احتمالا یا به ربات گوگل امکان دسترسی به بخشهای کم ارزش سایت را دادهاید و یا صفحاتی که باید ایندکس شوند را از دسترس ربات گوگل خارج کردهاید. اگر نیاز به مطالعه بیشتر درباره فایل ربات دارید میتوانید به مقالهی
«فایل ربات چیست؟ نحوه تست و نوشتن دستورات فایل ربات سایت» مراجعه کنید.
۵- تغییرات اساسی در ساختار لینکهای داخلی را بررسی کنید
تغییر ساختار لینکهای داخلی سایت اثر بزرگی بر عملکرد سئوی صفحات سایت دارد. مخصوصا اگر این تغییرات مربوط به لینکهای موجود در منوی اصلی سایت، صفحه اصلی سایت، فوتر یا سایدبار باشد.
تغییر الگوی آدرسهای صفحات در بخشهای مختلف سایت هم جزو مواردی است که باعث نوسان شدید در رتبه صفحات در گوگل میشود.
عموما در زمانهای بازطراحی سایت و یا تغییر قالب سایت، ساختار لینکهای داخلی دچار تغییر شده و مسالهای است که باید به آن توجه کنید.
۶- تغییرات محتوایی در سایت را بررسی کنید
موتورهای جستجو نظیر گوگل از محتوای صفحه برای تعیین میزان مرتبط بودن صفحه (relevancy) با کلمات کلیدی جستجو شده استفاده میکنند و تغییرات محتوایی اثر قابل توجهی بر رتبه صفحات سایت دارد.
برای بررسی اینکه آیا محتوای سایت تغییر کرده است سایت را با استفاده از ابزارهایی نظیر screaming frog کراول کنید و موارد زیر را بررسی کنید.
- تایتل صفحات چه تغییراتی داشته است؟ کوچکترین تغییر در تایتل صفحه به شدت بر رتبه شما اثر گذار خواهد بود.
- توضیحات متا چه تغییراتی داشته است؟ متادیسکریپشن یا توضیحات متا مستقیما بر رتبه صفحات اثر گذار نیستند اما تاثیر بزرگی روی نرخ کلیک (CTR) صفحات در گوگل دارند.
- ساختار محتوا و هدینگها چه تغییراتی داشته است؟ هدینگهای صفحه (h1, h2, h3 …h6) بر میزان مرتبط بودن صفحه با کلیدواژههای جستجو شده اثر گذار هستند.
- محتوای متنی صفحه چه تغییری کرده است؟ گوگل به شدت به محتوای بدنه صفحه برای تشخیص محتوای صفحه متکی است. اگر اخیرا محتوای یک صفحه را بروزرسانی کردهاید و دستری به نسخه قبلی ندارید میتوانید از سایت WayBack Machine برای بررسی نسخههای قدیمیتر صفحه در تاریخهای مختلف استفاده کنید.
۷- دسترسی ربات گوگل به سایت را چک کنید
ممکن است به دلایلی سرور شما اشتباها دسترسی ربات گوگل به سایت را بسته باشد. این مساله قبلا در هاستها و CDNهای ایرانی سابقه داشته است که دسترسی ربات گوگل یا بازدیدکنندگان با آی پی امریکا به سرور بسته شده باشد.
به خاطر داشته باشید که فرایند خزش ربات گوگل از امریکا اتفاق میافتد و در صورت جلوگیری از دسترسی ربات گوگل در تنظیمات هاست، سرور یا شبکه توزیع محتوای شما، صفحات سایت شما از ایندکس گوگل حذف خواهند شد.
روشهای مختلفی برای تست این موضوع وجود دارد. شما میتوانید از یک وی پی ان با سرور آمریکا برای بازدید سایتتان استفاده کنید. قدم بعدی استفاده از ابزار url inspection tool گوگل سرچ کنسول و گرفتن لایو تست از صفحات مختلف است.
اگر این فرایند با شکست مواجه شد ممکن است آی پی های گوگل در تنظیمات فایروال سرور هاست شما بلاک شده باشند. روش دیگر استفاده از rich result test گوگل است.
اگر با وارد کردن آدرس صفحات سایت این ابزار دچار مشکل شد و نتیجه تست نمایش داده نشد، آی پی های گوگل بلاک شدهاند.
۸- تغییرات در SERP گوگل را تحلیل کنید
گوگل به منظور بهبود عملکرد موتور جستجوی خود دائما طراحی و چیدمان صفحه نتایج جستجو (SERP) را بروزرسانی میکند. تغییرات چیدمان و اضافه شدن المانهای جدید به صفحه نتایج جستجو تاثیر زیادی بر نرخ کلیک و تعداد کلیک دریافتی از گوگل میشود.
نمایش rich snippet و سایر المانها در صفحه نتایج جستجو بستگی به نیت کاربر (User intent) دارد و چیدمان صفحه نتایج جستجو برای کلمات کلیدی مختلف یکسان نیست. اگر گوگل اقدام به تغییر چیدمان سِرپ برای کلمات کلیدی مهم شما کرده است، باید با بررسی و تحلیل این تغییرات در مورد نحوه اثرگذاری این کلمات بر ترافیک ورودی از گوگل به جمع بندی برسید.
گوگل به فکر افزایش درآمد موتور جستجوی خود است و با تغییر چیدمان صفحات، اضافه کردن سرویسهای جدید و .. سعی در افزایش زمان سپری شده در موتور جستجوی خود دارد. نمونههای بسیاری از این تغییرات در سالهای اخیر وجود داشته که بسیاری از کسب و کارها را به ورشکستگی کشانده است.
۹- وضعیت بک لینکهای سایت را بررسی کنید
بک لینک از مهمترین فاکتورهای رنکینگ سایت در گوگل است و از دست دادن آن تاثیر زیادی بر رتبه گوگل شما دارد. بررسی کنید که آيا بک لینکهایتان را از دست دادهاید. با استفاده از ابزارهایی نظیر Ahref، Semrush میتوانید بک لینکهای سایتتان را بررسی کنید و بفهمید کدام بک لینکها را از دست دادهاید.
البته باید گفت همیشه مقداری تاخیر در جمع آوری و نمایش اطلاعات بروز بکلینکها در این ابزارها وجود دارد که باید آن را در نظر داشته باشید.
توصیه میکنیم دائما وضعیت بک لینکهای سایتتان را با استفاده از یکی از ابزارهای ذکر شده در بالا تحت نظر بگیرید تا در صورت از دست دادن بک لینک و دریافت بک لینک جدید مطلع شوید. نسخه رایگان ابزار ahref این امکان را به صورت محدود در اختیار شما قرار میدهد.
آیا بک لینکهای خوب را اشتباها Disavow کردید؟
افراد بسیاری با استفاده از ابزار disavow در گوگل سرچ کنسول اقدام به حذف بک لینکهایی میکنند که اسپم هستند و کیفیت پایینی دارند. اما در ۹۹ درصد مواقع نیازی به این کار ندارید.
بک لینکهای اسپم دیگر تاثیری ندارند و از زمان معرفی ابزار disavow link گوگل سرچ کنسول در سال ۲۰۱۲ توانایی گوگل در شناسایی و بی اثر کردن این بک لینکها متحول شده است و شما نیازی به این کار ندارید.
تنها در صورتی که خرابکاری انجام شده و ماهانه ۱۰۰ هزار بک لینک در قسمت کامنتهای وبلاگها خریداری میکردید از این ابزار استفاده کنید. اما باز هم باید گفت حتی حذف این بک لینکها هم ممکن است به ضرر شما تمام شود و باید از این ابزار با دقت استفاده کنید.
۱۰- عملکرد سایت را با رقبایتان مقایسه کنید
رقابت در گوگل دائمی است. اگر رقبای شما سایت بهتری داشته باشند، تجربه کاربری بهتری برای مخاطبان بسازند و محتوای بهتری منتشر کنند، گوگل رفته رفته جایگاه شما در صفحه نتایج جستجو را در اختیار رقبایتان قرار خواهد داد.
اگرچه عملکرد بهتر رقبا دلیل افت ناگهانی رتبه سایت شما برای تعداد زیادی کلمه کلیدی نیست اما از دست دادن رتبه در کلمات کلیدی پربازدید باعث افت ترافیک سایت شما و کاهش درآمد شما خواهد شد.
اگر به این نتیجه رسیدید که رقبایتان جایگاه شما را تصاحب کردهاند پاسخ به این سوالات، به شما کمک خواهد کرد، ریشه افت رتبه را شناسایی کنید:
- آیا رقیب شما موفق به دریافت Featured snippet شده است؟
- آیا محتوای بهتری دارند؟
- آیا مدت زیادی است که محتوای سایت را بروز نکردهاید؟
- آیا بک لینکهای بیشتر و با کیفیت تری دارند؟
- آیا سرعت بارگذاری سایت آنها بیشتر است و به صورت کلی تجربه کاربری بهتری را میسازند؟
- آیا سایت شما پر است از تبلیغات و پاپ آپهای آزار دهنده
۱۱- نیت و رفتار کاربران در گوگل تغییر کرده است
گاهی اوقات ممکن است برداشت گوگل از نیت کاربر از جستجو (search intent) تغییر کند و جنس وبسایتهایی که نتایج جستجو نمایش داده میشود تغییر کند.
مثلا کلمه کلیدی «کت چرمی» را در نظر بگیرید.
اگر شما در زمینه فروش پوشاک چرمی فعالیت دارید و قصد دارید برای این کلمه کلیدی رتبه بگیرید مشکل خواهید داشت.
به این دلیل که کلمه کلیدی «کت چرمی» به فیلمی که در سال ۱۴۰۱ ساخته شد نیز ارجاع دارد. با معرفی این اثر سینمایی و تمایل کاربران به این کلمه کلیدی، گوگل به مرور زمان متوجه تغییر نیت کاربران شد و صفحه نتایج جستجوی گوگل برای کلمه کلیدی «کت چرمی» بیشتر مربوط به این فیلم است.
۱۲- سایت شما از طرف گوگل جریمه شده است
اغلب مواقع در هنگام افت رنکینگ سایت، افراد تصور میکنند که سایت توسط گوگل جریمه (penalty) شده است. اکثرا این تصور اشتباه است. اگر همه موارد بالا را بررسی کردهاید و نتوانستید دلیل افت رتبه سایت را بیابید باید بررسی کنید که از طرف گوگل اقدام دستی (manual action) دریافت نکردهاید.
اقدام دستی گوگل (manual action) چیست؟
هنگامی که سایت شما توسط یکی از افراد بررسی کننده در گوگل بررسی شده و این فرد تشخیص دهد که یک صفحه یا صفحاتی از سایت شما با سیاستهای اسپم گوگل و خطوط مشی گوگل سازگار نیست، برای شما اقدام دستی (manual action) صادر میکند. manual action همان چیزی است که با عنوان گوگل پنالتی شناخته میشود.
هدف اقدامات دستی مبارزه با سایتهایی است که قصد دستکاری ایندکس گوگل را دارند و با تولید محتوای اسپم و بی کیفیت اقدام به جذب ترافیک از موتور جستجوی گوگل میکنند.
دریافت manual action از گوگل عواقب ناگواری دارد و ممکن است بخشی از سایت یا کل سایت شما از موتور جستجوی گوگل حذف شود.
برای بررسی اینکه سایت شما توسط گوگل پنالتی شده است باید به سرچ کنسول بروید و قسمت Security & Manual Actions > Manual Actions
را چک کنید. اطلاعیههای گوگل درباره جریمه سایت در این قسمت نمایش داده میشود.